Buradasınız
CUMHURBAŞKANINA MEKTUP
Ankara, 12 Nisan
2000
Sayın Süleyman
DEMİREL
Cumhurbaşkanı
Çankaya/A n k a r
a
Muhterem
Cumhurbaşkanımız,
1. Aşağıda imzâları bulunan bizler,
Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanı danışmanı ve Nükleer Santral Projesi
Koordinatörü Prof.Dr. Ahmet Bayülken ve hâlen TEAŞ Genel Müdürü danışmanı olan
Prof.Dr. Ahmet Yüksel Özemre, son 6 (altı) Hükûmet'in Enerji ve Tabiî Kaynaklar
Bakanları'na hizmet vermiş; Akkuyu Nükleer Santral Projesi İhâle Şartnâmesi'nin
(sonradan TEAŞ üst yönetimi tarafından
bozulan santralin üst enerji sınırı hâriç) bugünkü şeklini rahmetli
Prof.Dr.h.c. Nejat Aybers ile birlikte hazırlamış; ve bizden TEAŞ Genel
Müdürlüğü tarafından taleb edilmiş olan, ilişikte takdîm ettiğimiz
"Akkuyu Nükleer Santral İhâlesi Değerlendirme Komisyonları" Raporlarını, ve
Muhâlefet Şerhlerini DEĞERLENDİRME RAPORU'nu hazırlayıp sayın Enerji
Bakanı ile TEAŞ üst yönetim kadrosuna Eylûl 1999'da takdîm etmiş
bulunuyoruz.
Akkuyu Nükleer Santrali İhâlesine katılmış olan 3 firmanın takdîm etmiş
oldukları elli küsur klâsörün tümünü gözden geçirerek hazırladığımız bu Rapor'da
Nuclear Power International (NPI) firmasının, İhâle Şartnâmesi'ne
aykırılıklarına yalnızca birkaç misâl vermiş olmak için:
- 12 kredi niyet mektubundan on
tanesinin Eximbank te'yidinin bulunmadığını; yâni İhâle Şartnâmesi'nin olmazsa olmaz bir şart
olarak derpiş ettiği, teklifle birlikte takdîm edilmiş olması gereken
%100 kredi paketinin temsil ettiği meblâğın yaklaşık %90'ının mevcûd
olmadığını,
- Fizikman mevcûd olmayan ve Alman
Lisans Otoritesi'nden 10 yıldır lisans da alamamış olan bu santral tasarımının
firmanın gösterdiği Referans Santrali'nden çok farklı yeni ve tasarımı henüz
tamamlanmamış bir prototip olduğunu,
- İhâle Şartnâmesi'ni sayılamayacak kadar çok noktada
ihlâl ettiğini,
- "Akkuyu Nükleer Santral İhâlesi"
Anahtar teslimi bir ihâle olmasına rağmen NPI firmasının santralin yakıtını
temin etmediğini ve bunun TEAŞ ile başka bir firma arasında halledilmesi
gerektiğini ifâde etmiş olduğunu,
- NPI'ın İhâle açılış fiyatını ucuz
göstermek için nükleer santralin olmazsa olmaz bir sürü aksâmını opsiyon olarak
göstermiş olduğunu ve bunların da İhâle Şartnâmesi gereği yüklenmesi gereken ama
sarf-ı nazar etmek istediği diğer masraflarla birlikte (kuruşlandırılabildiği kadarıyla) 1.172.981.196,- ABD$ tuttuğunu yâni
NPI Konsorsiyumu'nun açılış fiyatı olarak verdiği 2.408.659.103,- ABD$'lık
fiktif fiyatın gerçeğinin aslında 3.653.640.199,- ABD$
olduğunu,
- NPI'ın partönerlerinden Siemens'in
Arjantin'de Atucha-2 nükleer santralini 19 yıldır, ve Brezilya'da da Angra-2
nükleer santralini 24 yıldır tamamlayamamış olmak bakımından kötü bir sicile
sâhip bulunduğunu
dikkatinize takdîm etmenin yeterli
olacağına inanmaktayız.
Reuter Ajansına verdiği ve Medya'mızda da yankılanan beyânatında "Akkuyu Nükleer Santrali için Türkiye'ye
kredi vermeyeceklerini ve hiç bir yardımda bulunmayacaklarını" beyân
etmiştir. Bütün bunlara rağmen TEAŞ Yönetim Kurulu, hikmetini anlamamızın mümkün
olmadığı bir şekilde, ihâleyi gene de NPI konsorsiyumuna vermek yoluna gittiğini
Medya'dan öğrenmiş bulunmaktayız.
Akkuyu Nükleer Santral İhâlesine
teklif veren AECL, NPI ve Westinghouse'ın tekliflerinin genel kriterler
açısından mukâyeseli bir cetveli de yazımıza eklidir.
Bu şartlar muvâcehesinde ihâlenin İhâle Şartnâmesi'ne aykırı bir
biçimde ve de haksız yere NPI'a kazandırılmasının Türkiye'nin fevkalâde zararına
olacağına ve Arjantin ya da Brezilya misâlinde olduğu gibi, ülkemizin de
uzun yıllar nükleer santralinin tamamlanmasını göremeyeceğine
inanmaktayız.
İhâlenin değerlendirmesinde bizler
bu meseleye: 1) hissî olarak değil, 2) tamâmen
objektif ve bilimsel bir biçimde yaklaştık; ve 3) değerlendirmemizin mihenk taşı olarak da yalnızca tekliflerin İhâle Şartnâmesi'ne
uyumlarını esas aldık . Ancak bugünlerde karşılaşmakta olduğumuz
durumların yetkililerin akıl, mantık ve ülkenin menfaatini bir yana bırakmış
olduğunu telkîn etmesi karşısında duymakta olduğumuz üzüntü ve hassasiyeti dile
getirmek üzere bu yazıyı kaleme almış bulunmaktayız.
yapmamaları için bütün otoritenizi kullanmanızı hürmetlerimizle arz ederiz,
Efendim.
Prof.Dr. Ahmet BAYÜLKEN
Prof.Dr. Ahmet Yüksel ÖZEMRE
Ekleri:
1) Tekliflerin genel kriterler
açısından mukāyesesi.
2) "Akkuyu Nükleer Santral İhâlesi
Değerlendirme Komisyonları" Raporlarını, ve Muhâlefet Şerhlerini DEĞERLENDİRME
RAPORU